Grade 12 Tshivenda First Additional Language Past Paper

Grade 12 [Matric: Tshivenda] past papers and memos

Tshivenda First Additional Language Paper 1 2019

NDAELA NA MAFHUNGOTHANGELI

  1. Bammbiri i¼i ¼i na KHETHEKANYO THARU:
    KHETHEKANYO YA A:  Tholokanyonµivho (30)
    KHETHEKANYO YA B:  Manweledzo/Samari (10)
    KHETHEKANYO YA C:

    Zwivhumbeo na milayo ya kushumisele kwa luambo (40)

  2. Fhindulani mbudziso DZOŢHE kha hedzi khethekanyo.

  3. Thomani khethekanyo IºWE na IºWE kha sia¾ari ·ISWA.

  4. Hune khethekanyo IºWE na IºWE ya fhelela hone ni talele.

  5. Nomborani phindulo dza½u zwi tshi anana na kunomborelwe kwa mbudziso.

  6. Ni tshi fhedza u fhindula mbudziso, ni pfuke mutala ni kone u ya kha i tevhelaho.

  7. Ni dzhiele nzhele zwiga zwa u vhala, mupele¾o, tswayo na khethekanyo ya maipfi.

  8. Ni eletshedzwa lwa tsho¾he uri ni shumise ndangatshifhinga iyi yo anganywaho:
    KHETHEKANYO YA A:  Henefha kha minetse ya 50
    KHETHEKANYO YA B: Henefha kha minetse ya 20
    KHETHEKANYO YA C: Henefha kha minetse ya 50

  9. ºwalani zwi no vhalea, nahone nga vhudele.


KHETHEKANYO YA A: THOLOKANYON¶IVHO

MBUDZISO 1: PHUROSA
Vhalani mafhungo a tevhelaho uri ni »o kona u fhindula mbudziso dzo »isendekaho khao.

TSHIBVELEDZWA TSHA A

Screen Shot 2022-09-14 at 2.08.13 PM
Screen Shot 2022-09-14 at 2.09.00 PM

1.1. Mu¿wali wa mafhungo o vha a tshi dzhena ngafhi tshikolo ? (1)

1.2. Bulani tsho itaho uri Funanani a dzule a tshi fhunzhela vhatukana. (2)

1.3. ºwalani  ZWIVHILI  zwi  ¾alusaho  uri  Funanani  o  vha  o  naka.  (Iyani  kha phara ya vhuvhili.) (2)

1.4. Magidimisa o shumisa maitele afhio u kunga Funanani uri a mu fune?
(Iyani kha phara ya vhuraru.) (2)

1.5. Ţalutshedzani zwe Magidimisa a ita musi Funanani a tshi mu tenda.
(Mutaladzi 16–17.) (2)

1.6. ·ifurase ¼o swifhadzwaho kha phara ya vhu¾anu ¼i amba mini? (2)

1.7. Masiandaitwa a khombo yo bvelelaho kha Magidimisa ndi afhio? (2)

1.8. Ndi ngani vhabebi vha Funanani vho thoma nga u hana u ¾anganedza tshelede ya lumalo i bvaho ha Magidimisa? (2)

1.9. Nangani phindulo yo teaho kha mutevhe wo ½ekedzwaho.
Funanani na Magidimisa vho shudufhadzwa nga zwikope zwingana?
A) Zwivhili
B) Zwiraru
C) Zwi½a
D) Zwi¾anu (1)

1.10. Tsho vhangaho uri vhabebi vha Funanani vha tende a tshi maliwa nga Magidimisa ndi mini? (2)

1.11. Fhindulani nga NDI ZWONE kana A SI ZWONE. Ni dovhe ni tikedze phindulo ya½u.
Magidimisa o vha a tshi shumisa wheelchair u bva vhu¾ukuni hawe. (2)

1.12. Funanani o vha a tshi funa Magidimisa nga mbilu yawe yo¾he. Khwa¾hisani ¼ikumedzwa i¼i nga mbuno MBILI dzi bvaho mafhungoni aya. (2)

1.13. Ni vhona ¾hoho ya mafhungo aya yo tea? Tikedzani phindulo ya½u. (2)

Ţalelani tshifanyiso uri ni µo kona u fhindula mbudziso dzi no tevhela.

TSHIBVELEDZWA TSHA B: TSHIFANYISO

Screen Shot 2022-09-14 at 2.14.36 PM

1.14. Bulani vhushaka ha vhathu vha re kha tshifanyiso. (2)

1.15. Ndi tsireledzo dzifhio dzine na vhona dzo itelwa ¿wana? ºwalani MBILI. (2)

1.16. Inwi ni vhona zwi zwa ndeme na zwine zwa khou bvelela kha tshifanyiso? (2)


ŢHANGANYELO YA KHETHEKANYO YA A:
30


KHETHEKANYO YA B: MANWELEDZO/SAMARI

MBUDZISO 2
Vhalani mafhungo a (TSHIBVELEDZWA TSHA C) afho fhasi ni kone u ¿wala mbuno dza SUMBE nga ha zwivhangi zwa u thulwa ha vhaendanga½ayo badani dzashu.

NDAELA:

  1. ºwalani  mbuno  dza  SUMBE  dzi  kha  mafhungo  a  pfalaho,  nga  ha  zwivhangi zwa u thulwa ha vhaendanga½ayo badani dzashu.
  2. Tshivhalo tsha maipfi TSHI SONGO PA¶A 70.
  3. Nomborani mafhungo a½u u bva kha 1 u ya kha 7.
  4. ºwalani mbuno NTHIHI kha fhungo ¼i¿we na ¼i¿we.
  5. Shumisani maipfi AŅU.
  6. Sumbedzani tshivhalo tsha maipfi e na a shumisa e zwitangeni mafheloni a manweledzo/samari ya½u.
Screen Shot 2022-09-14 at 2.19.12 PM
Screen Shot 2022-09-14 at 2.20.18 PM

ŢHANGANYELO YA KHETHEKANYO YA B: 10


KHETHEKANYO YA C:
ZWIVHUMBEO NA  MILAYO  YA  KUSHUMISELE KWA LUAMBO

MBUDZISO 3: KHUNGEDZELO
Ţalelani khungedzelo uri ni µo kona u fhindula mbudziso dzi no tevhela.

TSHIBVELEDZWA TSHA D

Screen Shot 2022-09-14 at 2.22.15 PM

3.1. Bulani tshine tsha khou kungedzelwa kha khungedzelo iyi. (1)

3.2. Topolani zwe mukungedzeli a zwi ¿wala e na muhumbulo wa u dzumbetshedza, ni bule na uri o zwi itela mini? (2)

3.3. Sumbedzani zwine mukungedzeli a tama u zwi bvisela khagala nga muano wa khungedzelo iyi. (2)

3.4. Nangani phindulo yone yone kha mutevhe wo ½ekedzwaho:
Khephusheni ya khungedzelo iyi ndi …
A) vhathu ndi mapfura vha a »oliwa
B) vha½etshedzi vha tshumelo ya ma¾hakheni
C) Vhapo Bus Service
D) mitengo yashu i kokovha fhasi (1)

3.5. Avha vhathu vha a shuma nga Swondaha? Tikedzani phindulo ya½u. (2)

3.6. Inwi no sedza khungedzelo iyi ni nga ¾u¾uwedza vha¿we vhathu u shumisa mabisi a Vhapo? Tikedzani phindulo ya½u. (2)

[10]


MBUDZISO 4: KHATHUNI
Ţalelani khathuni uri ni µo kona u fhindula mbudziso dzi no tevhela.

TSHIBVELEDZWA TSHA E

Screen Shot 2022-09-14 at 2.27.31 PM

4.1. Bulani vhushaka vhu re hone vhukati ha vhathu vha re kha khathuni iyi. (2)

4.2. Sumbedzani muthu ane a vha na thaidzo kha khathuni iyi. Tikedzani phindulo ya½u. (2)

4.3. Zwi no khou ambiwa nga hazwo afho zwi µivhiwa nga vho¾he? Tendani kana ni hanedze ni dovhe ni tikedze phindulo ya½u. (2)

4.4. Vhu»ipfi ha vhathu vha re kha fureme 4 ndi vhufhio? Tikedzani. (2)

4.5. Arali ho vha hu inwi no ¾angana na thaidzo i re afho kha khathuni no vha ni tshi µo i tandulula nga nµila µe? (2)

[10]


MBUDZISO 5

5.1. Vhalani mafhungo a tevhelaho uri ni »o kona u fhindula mbudziso dzo »isendekaho khao.


TSHIBVELEDZWA TSHA F: PHUROSA

Screen Shot 2022-09-14 at 2.29.39 PM

5.1.1. Kha  phara  1  hu  na  dzina  ¼o  swifhadzwaho,  inwi  ¼i  iseni  kha vhunzhi. (1)

5.1.2. Kha  phara  1  hu  na  ipfi  ¼o  khakheaho  mupele¾o,  ¼i  topoleni  ni dovhe ni ¼i lulamise ¼i fhungoni. (2)

5.1.3. Kha  phara  2  topolani  ¼isala  ¼a  vhunzhi  ni  ¼i  shumise  fhungoni  ¼e na tou µisikela. (2)

5.1.4. ºwalani fhungo ¼i tevhelaho ¼i vhe kha thenda.
A vho ngo kona u amba nae. (2)

5.1.5. Shandukisani  fhungo  ¼o  talwaho  nga  fhasi  kha  phara  ya  4  ¼i  vhe ¼iambaitwa.(2)

5.1.6. Ipfi ‘Muµini’ ¼o shumiswaho kha phara 3 ndi thinwaipfi ifhio? (2)

5.1.7. Ipfi muµuhulu kha phara ya 3 ¼i amba:
A) Munna o malaho henefho muµini
B) ºwana wa khaladzi
C) ºwana wa mutukana wa henefho muµini
D) ºwana ane a nwa halwa  (1)

5.1.8. Ņeani ¾halutshedzo ya ¼ifurase ¼o swifhadzwaho kha phara 4. (2)


5.2.
Ţalelani tshifanyiso, ni vhale na mafhungo o »isendekaho khatsho, ni kone u fhindula mbudziso dzi no tevhela.


TSHIBVELEDZWA TSHA G: TSHIFANYISO

Screen Shot 2022-09-14 at 2.34.28 PM

5.2.1. Ņeani  ¼ifhambanyi  ¼a  ipfi:  ‘Sea’  Ni  dovhe  ni  vhumbe  fhungo nga¼o. (2)

5.2.2. Topolani hune   mu¿wali   a   sumbedza   uri   ho   takaliwa   afho mafhungoni. (2)

5.2.3. Ndi ngafhi he mu¿wali a shumisa luvhengelambiluni mafhungoni e na vhala. (2)

[20]

ŢHANGANYELO YA KHETHEKANYO YA C: 40
MARAGAGUŢE: 80