Grade 12 Sepedi First Additional Language Past Paper

Sepedi First Additional Language Paper 1 2020

DITAELO LE TSHEDIMOŠO

Lephephe le, le arotšwe ka DIKAROLO TŠE THARO.
KAROLO YA A: Tekatlhaloganyo (30)
KAROLO YA B: Kakaretšo (10)
KAROLO YA C: Dibopego le melao ya tšhomišo ya polelo (30)
Bala ditaelo KA MOKA ka tlhokomelo.
Araba dipotšišo KA MOKA.
Thoma KAROLO YE NNGWE le YE NNGWE letlakaleng LE LEFSA.
Thala mothalo ka morago ga KAROLO YE NNGWE le YE NNGWE.
Dikarabo di nomorwe go swana le dipotšišo.
Tshela mothalo ka morago ga karabo YE NNGWE le YE NNGWE.
Hlokomela mopeleto le tlhamo ya mafoko.
Nako yeo e akanywago ge go arabja lephephe le e ka ba ka tsela ye:
KAROLO YA A: Metsotso ye e ka bago ye 50
KAROLO YA B: Metsotso ye e ka bago ye 30
KAROLO YA C: Metsotso ye e ka bago ye 40
Ngwala ka bothakga le ka mongwalo wa go balega.

KAROLO YA A: TEKATLHALOGANYO

POTŠIŠO YA 1
1.1. Bala setšweletšwa sa A ka tsinkelo gomme o arabe dipotšišo.

SETŠWELETŠWA SA A

1.1.1. Tsopola sekapolelo sa mothofatšo le sa pheteletšo TEMANENG YA 1 tšeo di laetšago kamogelo ya ngwaga wo mofsa ka lethabo. (2)

1.1.2. Efa dilo TŠE THARO tšeo di dirwago ka letšatši la mathomo la go bulwa ga dikolo go tšwa TEMANENG YA 2. (3)

1.1.3. Ka dintlha TŠE PEDI akaretša kgopolokgolo ye e tšwelelago TEMANENG YA 3. (2)

1.1.4. Bapetša TEMANA YA 4 le ya 6 o lebeletše barutwana bao ba paletšwego dithutong tša bona. (2)

1.1.5. Ka dintlha TŠE PEDI TŠE PEDI efa ponelopele ya gago o lebeletše:
(a) Barutwana ba go ithuta ba le ka gae.
(b) Barutwana ba go ithuta ba le sekolong. (4)

1.1.6. Ka dintlha TŠE PEDI hlaloša ka fao theknolotši TEMANENG YA 4 e dirišitšwego ka gona go phethagatša maikemišetšo a barutwana. (2)

1.1.7. Hlatholla seema se se latelago o lebeletše maitshwaro a barutwana go ya ka setšweletšwa se. ‘Phiri ya mekokamebedi e phatloga noka.’ (1)

1.1.8. Go tšwa TEMANENG YA 6 laetša gore e ka ba ke ntlha goba kakanyo fela gore barutwana ba ka fetošwa ke dikgoeletšo. Thekga karabo ya gago. (2)

1.1.9. Hlatholla maikutlo a gago mabapi le polelo ya mongwadi ya gore maina a maloko a sehlophana se sa barutwana a ile a kgomarela melomo ya ba bantši. (2)

1.2. Bala setšweletšwa sa B ka tsinkelo gomme o arabe dipotšišo.

SETŠWELETŠWA SA B

1.2.1. Kgetha karabo ya maleba. Tsela ye e sepelwago ke monna yo ke ya …
A) katlego
B) ntwa
C) mathata
D) papadi (1)

1.2.2. Bapetša seswantšho se le diteng tša setšweletšwa sa A, TEMANENG YA 4. (3)

1.2.3. Hlatholla ka mo seswantšho se se ka bago le tlhohleletšo ka gona go batho bao ba nyakago go atlega bophelong. Efa dintlha TŠE PEDI. (2)

1.2.4. Ka dintlha TŠE PEDI hlaloša tema ye e kgathwago ke maru seswantšhong se. (2)

1.2.5. Na maikutlo a gago ke afe mabapi le tirišo ya ditho tša mmele tša monna yo? (2)

PALOMOKA YA KAROLO YA A: 30

KAROLO YA B: KAKARETŠO

POTŠIŠO YA 2
Bala o be o akaretše setšweletšwa se se latelago ka go tšweletša dikgopolokgolo tšeo di laetšago mehola ya go reka dithoto ka inthanete. Kakaretšo e se fete mantšu a 90.

ELA HLOKO:

Kakaretšo ya gago e be le dintlha TŠE 7 gomme e se fete mantšu a 90.
Ngwala ka tsela ya temana.
Se ngwale hlogo ya kakaretšo.
Bontšha palo ya mantšu mafelelong a kakaretšo.

SETŠWELETŠWA SA C

PALOMOKA YA KAROLO YA B: 10

KAROLO YA C: DIBOPEGO LE MELAO YA TŠHOMIŠO YA POLELO

POTŠIŠO YA 3: TSHEKATSHEKO YA PAPATŠO
Lekodišiša papatšo ya ka tlase gomme o arabe dipotšišo.

SETŠWELETŠWA SA D

3.1. Papatšo ye e lebišitšwe go bomang? (1)

3.2. Ngwala sekafoko se se latelago ka kganetšo:
Ntho e fola ka ponyo ya leihlo. (1)

3.3. Tsopola leekiši leo le dirišitšwego papatšong o be o fe le mošomo wa lona. (2)

3.4. Efa dintlha TŠE PEDI tšeo di tlogetšwego papatšong. (2)

3.5. Na bohlokwa bja pantiši ke bofe sefahlegong seo se elelago dikeledi?
Efa dintlha TŠE PEDI. (2)

3.6. Hlatholla ka mo mmapatši a šomišitšego maatla a polelo ka gona go goga šedi ya bareki. (2)

[10]

POTŠIŠO YA 4: TSHEKATSHEKO YA KHATHUNE
Lekodišiša khathune ya ka tlase gomme o arabe dipotšišo.

SETŠWELETŠWA SA E

4.1. Kgetha karabo ya maleba. Khathune ye e tšweletša kgethologanyo ya …
A) bong
B) semorafe
C) mmala
D) mengwaga (1)

4.2. Tsopola mohlala wa potšišorethoriki go tšwa khathuneng. (1)

4.3. Bapetša pudula ya 1 le pudula ya 3. (2)

4.4. Hlaloša maemo a leratadima o lebeletše moaparo wa batho ba ba lego khathuneng. (1)

4.5. Efa leadingwa go tšwa go lekgarebe le le bolelago puduleng ya 2 o be o hlaloše ka moo le latelago melao ya maadingwa. Efa dintlha TŠE PEDI. (3)

4.6. Ke maikutlo a mohuta mang ao a tšweletšwago ke difahlego tša makgarebe puduleng ya 3? Fahlela. (2)

[10]

POTŠIŠO YA 5
Bala setšweletšwa sa ka tlase gomme o arabe dipotšišo.

SETŠWELETŠWA SA F

5.1. Efa lehlalošetšagotee la lentšu le: ‘kgahliša’ o be o hlame lefokonolo ka lona. (2)

5.2. Ngwala lefoko le le kotofaditšwego ka tirwa (polelotirišwa). (1)

5.3. Efa mošomo wa sekafoko se se ngwadilwego ka moseka lefokong la mathomo. (1)

5.4. Hlaloša tšhomišo ya meselana ye e thaletšwego. (2)

5.5. Tšweletša lethuši lefokong la bone temaneng ya mathomo o be o le šomiše bjalo ka lediri. (2)

5.6. Ka dintlha TŠE PEDI ahlaahla mošomo wa mantšu ao a šomišwago mmogo e lego: ‘ntepa le lešago’. (2)

[10]

PALOMOKA YA KAROLO YA C: 30
PALOMOKA YA TLHAHLOBO: 70

Grade 12 Sepedi First Additional Language Past Paper

Last Updated : September 9, 2022

Sepedi First Additional Language Paper 1 2020